Trong nhiệm kỳ, nhiều văn bản luật mới ban hành có hiệu lực thi hành liên quan đến ngành Tòa án nhân dân phải tổ chức thực hiện nhiệm vụ như Bộ luật hình sự, Bộ luật dân sự, Bộ luật tố tụng hình sự, Bộ luật tố tụng dân, Bộ luật tố tụng hành chính, Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án... đồng thời là nhiệm kỳ tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ cải cách tư pháp. Toà án nhân dân hai cấp đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan bảo vệ pháp luật ở địa phương trong đấu tranh chống tội phạm, đặc biệt là các vụ án đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, các vụ án dư luận xã hội quan tâm, các tội phạm về ma túy, mua bán người...; tổ chức đưa đi xét xử lưu động 486 vụ án; tổ chức 13 phiên tòa giả định để tuyên truyền pháp luật cho nhân dân phù hợp với thực tế, phục vụ có hiệu quả nhiệm vụ chính trị của địa phương. Việc xét xử đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không kết án oan người không có tội, không bỏ lọt tội phạm. Việc tranh tụng tại phiên tòa tiếp tục được chú trọng theo hướng thực chất, hiệu quả, không hạn chế thời gian tranh tụng, đảm bảo cho các bên tham gia tố tụng đưa ra chứng cứ và trình bày hết các ý kiến của mình; trên cơ sở kết quả tranh tụng, Hội đồng xét xử đưa ra các phán quyết đúng pháp luật. Các trường hợp cho hưởng án treo, cải tạo không giam giữ đều đủ điều kiện, được xem xét, cân nhắc tính chất, mức độ hành vi phạm tội, các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ, đảm bảo có căn cứ đúng quy định của pháp luật. Việc trả hồ sơ cho Viện kiểm sát điều tra bổ sung đều đúng quy định pháp luật.

Lãnh đạo TAND tỉnh phát biểu giải trình tại phiên họp Ban Pháp chế

Đối với công tác giải quyết các vụ án dân sự, hôn nhân gia đình, kinh doanh thương mại, lao động Tòa án đã áp dụng đúng các quy định của pháp luật, không có vụ nào để quá thời hạn xét xử, hoặc tạm đình chỉ không đúng, tạm đình chỉ nhiều lần trong một vụ án hoặc kéo dài thời hạn giải quyết không đúng. Phối hợp với các cơ quan hữu quan trong việc xây dựng hồ sơ vụ án, xác minh, thu thập, đánh giá chứng cứ chính xác, bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức và công dân. Chú trọng làm tốt công tác hòa giải giúp cho việc giải quyết án được nhanh chóng, góp phần củng cố mối đoàn kết trong nhân dân. Tỷ lệ hòa giải thành là 1520 vụ, đạt 52 %. Trong công tác giải quyết, xét xử các vụ án hành chính, Tòa án nhân dân hai cấp đều giải quyết trong thời hạn quy định của pháp luật, không có vụ nào quá thời hạn xét xử. Với tính chất đặc thù riêng của vụ án hành chính liên quan tới nhiều cơ quan hành chính Nhà nước, đối tượng khởi kiện chủ yếu về quyết định hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai. Trong quá trình giải quyết, Tòa án luôn phối hợp với các cơ quan liên quan xác minh, thu thập chứng cứ theo luật định, đẩy mạnh công tác đối thoại theo quy định của Luật tố tụng Hành chính (đã tiến hành đối thoại 213 vụ, đạt 47%), để các bên thống nhất được việc giải quyết vụ án, giúp cho việc giải quyết án được nhanh chóng, khách quan, chính xác, đảm bảo sự công bằng, đồng thời củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng và Nhà nước.

Đối với việc giải quyết án hình sự, Tòa án hai cấp đã có nhiều cố gắng, việc xét xử đảm bảo kịp thời, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật; hình phạt mà Tòa án hai cấp đã áp dụng đối với các bị cáo đảm bảo nghiêm minh, đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm, tỉ lệ giải quyết các vụ án hình sự trong cả nhiệm kỳ đạt 98,1% (2.484/2.532 vụ). Chất lượng xét xử được đảm bảo, tỷ lệ án bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan của Thẩm phán giảm hơn so với nhiệm kỳ trước và thấp hơn quy định tại Nghị quyết số 96/2019/QH14 ngày 27/11/2019 của Quốc hội. Trong công tác Thi hành án hình sự: Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Lào Cai đã chủ động phối hợp với Cơ quan thi hành án hình sự, Viện kiểm sát và chính quyền địa phương quản lý, theo dõi số người bị phạt tù còn ở ngoài xã hội. Đối với trường hợp hoãn, tạm đình chỉ thi hành án phạt tù đều được thực hiện đúng quy định của pháp luật như: Phụ nữ đang mang thai hoặc nuôi con dưới 36 tháng tuổi, bị bệnh nặng, là lao động duy nhất trong gia đình.Việc xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại Tòa án đã được thực hiện nhanh chóng, đúng trình tự, thủ tục; đảm bảo dân chủ, công bằng, minh bạch, khách quan, chính xác; đảm bảo các quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, quyền con người; đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp. Các công tác nghiệp vụ khác như công tác thanh tra, kiểm tra nghiệp vụ, giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền được duy trì thường xuyên và đúng quy định của pháp luật. Công tác tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho Hội thẩm nhân dân được quan tâm kịp thời phục vụ cho công tác xét xử.

Bên cạnh đó, trong công tác xét xử vẫn còn một số hạn chế như chất lượng xét xử một số vụ án hình sự, dân sự, hành chính còn có sai sót, vi phạm do nguyên nhân chủ quan do chưa xác định đúng tính chất, mức độ hành vi phạm tội của các bị cáo, áp dụng mức hình phạt quá nhẹ, điều tra chưa đầy đủ, vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, xác định thiếu người tham gia tố tụng ảnh hưởng tới quyền lợi của người liên quan. Một số bản án còn phải đính chính, giải thích, sửa chữa.  Một số vụ án dân sự, hành chính giải quyết chậm do đương sự chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ cung cấp chứng cứ, xin hoãn phiên đối thoại, xin hoãn phiên tòa. Công tác điều hành và quản lý ở một số đơn vị còn chưa thật sự khoa học và chặt chẽ nên hiệu quả thực hiện nhiệm vụ chưa cao.

Thẩm tra kết quả công tác xét xử, giải quyết các vụ việc  của Tòa án  nhân dân hai cấp, Ban Pháp chế HĐND tỉnh đã kiến nghị  Tòa án  nhân dân tỉnh tiếp tục tăng cường công tác bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc giúp cho Tòa án nhân dân cấp huyện thực hiện tốt công tác xét xử. Tiếp tục thực hiện tranh tụng tại phiên tòa đảm bảo dân chủ, công khai, đúng quy định của pháp luật và theo tinh thần cải cách tư pháp. Tăng cường sự phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng, chính quyền địa phương làm tốt các nhiệm vụ công tác của Tòa án. Tăng cường công tác kiểm tra nghiệp vụ để phát hiện và chấn chỉnh kịp thời các sai phạm, thiếu sót trong quá trình xét xử, giải quyết các vụ việc; khắc phục những thiếu sót trong quá trình giải quyết các loại án Viện kiểm sát kháng nghị, kiến nghị và các ý kiến kiến nghị của Ban Pháp chế HĐND tỉnh.

Kim Thu

Phó trưởng Ban Pháp chế HĐND tỉnh