Đây là lần đầu tiên Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV tổ chức phiên chất vấn và trả lời chất vấn, được tổ chức theo hình thức trực tiếp tại điểm cầu Nhà Quốc hội và kết nối trực tuyến đến 62 tỉnh, thành phố trong cả nước.Tham dự phiên họp có các Phó Chủ tịch Quốc hội: Nguyễn Đức Hải, Trần Thanh Mẫn; Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành, lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương.

Tại điểm cầu tỉnh Lào Cai, dự họp có các đồng chí: Đặng Xuân Phong, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh; Vũ Văn Cài, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh; Hoàng Quốc Khánh, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; lãnh đạo một số sở, ban, ngành của tỉnh, các đại biểu Quốc hội công tác tại tỉnh Lào Cai.

Quang cảnh phiên họp tại điểm cầu tỉnh Lào Cai

Phát biểu khai mạc phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh: Ủy ban Thường vụ Quốc hội giành thời gian 1 ngày để tổ chức phiên chất vấn và trả lời chất vấn. Phiên chất vấn lần này tiếp tục cho thấy hoạt động giám sát của Quốc hội được thực hiện thường xuyên, liên tục, có chuyển biến tích cực, thực chất, được dư luận và cử tri đánh giá cao, góp phần lan tỏa tinh thần đổi mới, linh hoạt trong hoạt động của Quốc hội bám sát thực tiễn và đáp ứng nguyện vọng của cử tri.

Các cơ quan của Quốc hội và cơ quan hữu quan đã chuẩn bị các điều kiện, nội dung để tổ chức phiên họp .Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã quyết định lựa chọn 2 vấn đề, nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực công thương và lĩnh vực tài nguyên môi trường. Đây là 2 nội dung chất vấn có phạm vi rộng, ảnh hưởng và tác động lớn đến phát triển kinh tế - xã hội, hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, đời sống Nhân dân. Công tác quản lý nhà nước không chỉ liên quan trực tiếp đến Bộ Công thương và Bộ Tài nguyên - Môi trường mà còn liên quan đến các bộ. ngành liên quan. 

Thời gian chất vấn không nhiều, để đảm bảo hiệu quả phiên chất vấn và trả lời chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị: Trên cơ sở các tài liệu đã gửi và quá trình công tác, kinh nghiệm thực tiễn, đại biểu nghiên cứu kỹ, tập trung vào 2 vấn đề trên, chú ý nhóm nội dung liên quan đến thực hiện các nghị quyết của Quốc hội đã ban hành và những vấn đề mới phát sinh, có tính cấp thiết, thời sự, ảnh hưởng trực tiếp đến Nhân dân, đến hoạt động của doanh nghiệp. Trên cơ sở đó, đại biểu đặt câu hỏi đúng, trọng tâm, phản ánh đúng vấn đề thuộc phạm vi chất vấn. Các thành viên Chính phủ tham dự đầy đủ, lắng nghe ý kiến, giải trình rõ, tập trung, có câu trà lời rõ ràng, cụ thể, chắc chắn đối với từng nhóm vấn đề cả trước mắt cũng như căn cơ, lâu dài. Đối với những vấn đề đại biểu Quốc hội, cử tri quan tâm, trong quá trình trả lời chất vấn, Phó Thủ tướng phụ trách lĩnh vực, bộ trưởng, trưởng ngành liên quan sẽ cùng tham gia giải trình.

Sau phát biểu khai mạc, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, các đại biểu đã tiến hành chất vấn nhóm vấn về thuộc lĩnh vực công thương như: tình hình sản xuất, nhập khẩu, cung ứng xăng, dầu, công tác điều hành giá xăng, dầu thời gian qua; việc thực hiện các nghị quyết, kết luận về chất vấn của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội liên quan đến công tác quản lý thị trường, phòng, chống buôn lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc; giải pháp đảm bảo lưu thông, xuất, nhập khẩu hàng hóa trong tình hình dịch Covid-19, nhất là mặt hàng nông sản... Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên trả lời chính đối với các ý kiến chất vấn của đại biểu Quốc hội, đặc biệt quan tâm tới sản xuất, cung ứng, điều hành giá xăng, dầu và việc giải quyết tình trạng ùn ứ nông sản xuất khẩu, nhất là tại các cửa khẩu thuộc các tỉnh biên giới phía Bắc...

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà trả lời chất vấn về các vấn đề liên quan đến trách nhiệm và giải pháp ngăn chăn tình trạng lợi dụng việc trả giá trong các phiên đấu giá đất với mức giá vượt xa giá trị của thị trường để đẩy giá đất các khu vực lân cận lên cao nhằm mục đích trục lợi cá nhân; việc thực hiện các hợp đồng mua bán, chuyển nhượng, hứa mua, hứa bán về đất đai thời gian qua; việc kiểm soát hoạt động xả thải của các nhà máy; xử lý chất thải công nghiệp; vấn đề thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải sinh hoạt, y tế, vấn đề ô nhiễm nước thải và giải pháp đầu tư xây dựng nhà máy xử lý tại các địa phương...

Phát biểu kết luận phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định: Sau một ngày làm việc với tinh thần khẩn trương, khoa học, đổi mới và tinh thần xây dựng cao, phiên chất vấn đã diễn ra sôi nổi, dân chủ, thu hút sự quan tâm đông đảo của cử tri, Nhân dân cả nước và thành công tốt đẹp. Qua phiên chất vấn cho thấy việc lựa chọn nội dung chất vấn đã đúng, trúng, vừa có tính thời sự cấp bách, vừa có tính cơ bản, lâu dài. Mặc dù được tổ chức trực tiếp kết hợp trực tuyến với 62 điểm cầu trong cả nước nhưng phiên chất vấn vẫn tạo được tương tác, kết nối trực tiếp giữa người hỏi, người trả lời về vấn đề, nội dung chất vấn, đáp ứng yêu cầu đặt ra. Các vị Bộ trưởng đã thể hiện tinh thần trách nhiệm, thẳng thắn giải trình, làm rõ nhiều vấn đề đại biểu nêu, đồng thời đã nêu rõ khó khăn, vướng mắc, làm rõ nguyên nhân và tiếp thu đầy đủ các ý kiến xác đáng của đại biểu. Từ đó, nâng cao năng lực điều hành, quản lý, quản trị, hoàn thiện cơ chế, chính sách, phục vụ sự phát triển kinh tế - xã hội đất nước. 

Đại biểu dự họp tại điểm cầu Lào Cai qua hình thức trực tuyến

Để tiếp tục tạo chuyển biến trong thời gian tới, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành và cơ quan hữu quan lưu ý thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm. 

Đối với lĩnh vực công thương: Xây dựng kịch bản, đảm bảo an toàn, an ninh năng lượng, cung cầu về giá, về xăng, dầu trong bất kỳ hoàn cảnh, tình huống nào. Có những giải pháp tổng thể, căn cơ giải quyết khó khăn cho Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng ngay từ trong nước. Xem xét trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan đối với việc thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ các cam kết trong hợp đồng đầu tư, kinh doanh. Tiếp tục điều hành giá xăng, dầu bám sát giá xăng, dầu thế giới, bảo đảm hài hòa lợi ích Nhà nước, người dân và doanh nghiệp và điều chỉnh các loại thuế, phí, các yếu tố cấu thành giá cơ sở... góp phần kiểm soát giá xăng, dầu trong trường hợp tiếp tục tăng cao. Sử dụng  hiệu quả Quỹ bình ổn xăng, dầu phù hợp với diễn biến, nhu cầu, góp phần kiểm soát lạm phát, hỗ trợ sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, đời sống Nhân dân.

Tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp đầu cơ, găm hàng và ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý xăng, dầu. Tăng cường công tác quản lý thị trường, nâng cao ý thức người tiêu dùng, góp phần ngăn chặn hàng giả, hàng kém chất lượng. Tăng cường hợp tác quốc tế về thương mại, đa dạng hóa thị trường tiêu thụ sản phẩm, có chính sách, lộ trình thúc đẩy nhanh, mạnh, sớm chuyển xuất khẩu hàng hóa từ tiểu ngạch sang chính ngạch...

Đối với lĩnh vực tài nguyên, môi trường: Quản lý, sử dụng hiệu quả tài nguyên đất đai, tiếp tục hoàn thiện các chính sách điều tiết các nguồn thu từ đất, các  quy định về thu hồi đất, giải phóng mặt bằng, cải cách hành chính. Công khai, minh bạch thông tin quy hoạch đất, tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong quản lý Nhà nước về đất đai. Kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm tình trạng lãng phí đất đai, đất được giao, cho thuê nhưng chậm đưa vào sử dụng, các hành vi gây ô nhiễm, thoái hóa đất.

Rà soát, nghiên cứu bổ sung Luật Đấu giá tài sản và các văn bản pháp luật có liên quan, chú trọng các điều khoản liên quan đến đấu giá quyền sử dụng đất, không để xảy ra tình trạng lợi dụng các phiên đấu giá để trục lợi.

Thực hiện tốt các chính sách trong Luật Bảo vệ môi trường năm 2020. Thúc đẩy xây dựng hạ tầng, kỹ thuật xử lý kỹ thuật, ưu tiên công nghệ xử lý rác thải thân thiện môi trường. Đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức về quản lý rác thải, phân loại rác thải tại nguồn...

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị cơ quan hữu quan của Quốc hội sớm hoàn thiện dự thảo Nghị quyết phiên họp để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua, tạo tiền đề quan trọng để tiếp tục chủ động, đổi mới trong công tác giám sát nói chung, hoạt động chất vấn, trả lời chất vấn nói riêng, làm cho công tác giám sát trở thành công cụ kiểm soát quyền lực hiệu quả, góp phần tiếp tục hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân.

BBT