Bên cạnh kết quả đạt được, thực tế nhìn nhận, công tác chăm sóc, bảo vệ trẻ em trên địa bàn tỉnh còn những hạn chế và không ít thách thức. Hiện, trên địa bàn tỉnh vẫn còn 3.141 trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt; 1.374 trẻ em khuyết tật tham gia học hòa nhập; 1804 trẻ em mồ côi, khuyết tật trong độ tuổi đi học cần hỗ trợ, giúp đỡ và nhiều em em có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt cần được quan tâm, giúp đỡ nhiều hơn nữa. Tỷ lệ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân ở trẻ em dưới 5 tuổi vẫn cao 25,7% (Lào Cai là 1 trong 7 tỉnh có tỷ lệ trẻ dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng thấp còi cao nhất toàn quốc, đứng thứ 59/63 tỉnh, thành); tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ của trẻ em dưới 1 tuổi năm 2023 rất thấp 64,1%... Tình trạng trẻ em lạm dụng đồ chơi công nghệ, nghiện game, điện tử, trẻ em truy cập vào các trang mạng intenets có nội dung độc hại hoặc các trò chơi không lành mạnh có nguy cơ ra tăng; thực tế từ môi trường mạng internet, trẻ em vô tình hay cố ý bị tiết lộ bí mật đời tư, hình ảnh, thông tin cá nhân và bị kẻ xấu lợi dụng; tình trạng xâm hại tình dục trẻ em, bóc lột, lừa đảo trẻ em trên mạng đã xảy ra; tác động của những thông tin thiếu lành mạnh ảnh hưởng trực tiếp đến nhân cách, tinh thần của trẻ; tình trạng mâu thuẫn cá nhân, bạo lực, xâm hại trẻ em, nhất là trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt từ môi trường mạng chuyển sang đời thực. Nhận thức của trẻ em về an toàn trên mạng còn chưa đầy đủ, chưa tự bảo vệ bản thân, vẫn còn có một số cha mẹ, thầy cô chưa hoặc không đủ kiến thức tin học để hướng dẫn trẻ sử dụng mạng theo hướng tích cực. Nhận thức của một bộ phận gia đình, cộng đồng về bảo vệ, chăm sóc trẻ em chưa đầy đủ dẫn đến tình trạng bỏ học, tảo hôn, xâm hại, mua bán trẻ em...; một số gia đình bố mẹ đi làm ăn xa trẻ thiếu sự chăm sóc, giáo dục; số cặp vợ chồng ly hôn có xu hướng gia tăng và trẻ hóa. Từ năm 2020 đến hết năm 2023 Tòa án Nhân dân tỉnh đã giải quyết 5.378 vụ việc ly hôn, trong đó trẻ em là con của các đương sự trong các vụ việc ly hôn thiếu đi sự chăm sóc đầy đủ của cả bố và mẹ sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy khó lường.

Qua giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2020 - 2023, Ban Văn hóa Xã hội HĐND tỉnh Lào Cai đề nghị: Để thực hiện tốt công tác chăm sóc, bảo vệ trẻ em đòi hỏi nỗ lực, sự vào cuộc tích cực và quyết tâm hành động của cả hệ thống chính trị, toàn xã hội và mỗi gia đình; tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về trẻ em; đồng thời tăng cường công tác phối hợp liên ngành trong quá trình chỉ đạo, tổ chức thực hiện các hoạt động về bảo vệ, chăm sóc trẻ em và phòng, chống bạo lực, xâm hại trẻ em. Chủ động rà soát các cơ chế, chính sách liên quan để làm cơ sở kiến nghị, đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật về bảo vệ trẻ đảm bảo phù hợp thực tế, đúng quy định của pháp luật; xem xét ban hành chính sách đặc thù trợ giúp khám chữa bệnh miễn phí cho trẻ em bị nhiễm HIV, trẻ em do tảo hôn sinh ra chưa được cấp giấy khai sinh, bảo hiểm y tế; hỗ trợ trẻ em phải bỏ học kiếm sống khi chưa hoàn thành phổ cập giáo dục trung học cơ sở; trẻ em bị tổn hại nghiêm trọng về vật chất và tinh thần do bị bạo lực, bị xâm hại tình dục... Đoàn giám sát cũng đề nghị các ban HĐND, các Tổ đại biểu HĐND các cấp tăng cường hoạt động giám sát, khảo sát, chất vấn, việc chỉ đạo giải quyết các vấn đề về trẻ em của người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương nhằm xây dựng môi trường sống an toàn, thân thiện, lành mạnh để thực hiện đầy đủ quyền trẻ em, bảo đảm trẻ em được phát triển toàn diện và phòng ngừa, giảm thiểu các nguy cơ xâm hại trẻ em, tai nạn, thương tích trẻ em.

Lưu Thị Hiên

Trưởng Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh