Song song với công tác tuyên truyền; hằng năm, UBND huyện chỉ đạo Ban Chỉ huy quân sự huyện hướng dẫn, đôn đốc các xã thị trấn, các trường trung học phổ thông trên địa bàn huyện thực hiện đăng ký công dân nam đủ 17 tuổi và công dân trong độ tuổi gọi nhập ngũ; công tác đăng ký và khám sức khỏe NVQS được thực hiện đúng nguyên tắc, trình tự thủ tục, bảo đảm nghiêm túc và triệt để từ cấp xã. Năm 2020 đến hết quý 1/2022, toàn huyện đăng ký được 1.547 lượt nam công dân đủ 17 tuổi và 9.679 lượt nam công dân từ đủ 18 đến 25 tuổi. Toàn huyện đã phát lệnh gọi 1.360 công dân khám sức khỏe NVQS, số có mặt tham gia khám 1.360 công dân, đạt 100%; trong đó 603 công dân đủ tiêu chuẩn sức khỏe; đồng thời phát lệnh 320 công dân nhập ngũ, giao đủ quân số cho các đơn vị nhận quân gồm: Sư đoàn 316, Trung đoàn 254; các lệnh gọi nhập ngũ được chuyển tới công dân trước 15 ngày so với ngày nhập ngũ theo quy định, quá trình phát lệnh gọi nhập ngũ kết hợp với nắm tình hình tư tưởng của công dân. Việc xét duyệt hồ sơ và tiêu chuẩn chính trị được xét duyệt cụ thể, từng trường hợp theo đúng các tiêu chuẩn quy định chính trị tuyển chọn công dân vào phục vụ trong Quân đội nhân dân Việt Nam, bảo đảm không để lọt những công dân không đủ tiêu chuẩn nhập ngũ vào quân đội và Công an nhân dân, những công dân trúng tuyển được niêm yết công khai danh sách tại UBND cấp xã; do vậy trong thời gian qua trên địa bàn huyện không xảy ra đơn thư khiếu kiện về công tác tuyển quân. Từ năm 2020 đến nay đã có 320 quân nhân sau khi xuất ngũ được huyện tạo điều kiện cho tham gia các lớp học nghề, có cơ hội tốt tìm kiếm việc làm, phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống gia đình sau khi xuất ngũ.  

Công tác củng cố, xây dựng lực lượng dân quân tự vệ (DQTV) được chú trọng, theo phương châm “Vững mạnh, rộng khắp” coi trọng chất lượng, độ tin cậy về chính trị, có đủ các thành phần và lực lượng. Kết quả là năm 2020 xây dựng 43 cơ sở DQTV, năm 2021 xây dựng 44 đầu mối cơ sở DQTV, năm 2022 xây dựng 44 cơ sở DQTV và hàng năm lập danh sách đăng ký cho các công dân trong độ tuổi tham gia dân quân tự vệ, phù hợp với từng thôn, bản và từng cơ quan đơn vị; nâng cao chất lượng tỷ lệ Đảng viên, Đoàn viên, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong mọi tình huống. Tổ chức huấn luyện cho dân quân tự vệ sử dụng thành thạo vũ khí quân dụng và là lực lượng nòng cốt tham mưu cho cấp ủy, chính quyền trong công tác phối hợp tuần tra, làm nhiệm vụ bảo đảm an ninh trật tự, phòng chống thiên tai, lũ bão, tham gia xây dựng nông thôn mới; do làm tốt công tác huấn luyện dân quân tự vệ, năm 2020 và 2021, Chủ tịch UBND huyện đã tặng Bằng khen cho 10 tập thể, 34 cá nhân vì đã có thành tích xuất sắc trong công tác huấn luyện sẵn sàng chiến đấu.  

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện Luật Nghĩa vụ quân sự và Luật Dân quân tự vệ trên địa bàn huyện Văn Bàn còn có những tồn tại, hạn chế như: Trang thiết bị y tế phục vụ cho công tác khám sức khỏe NVQS hiện tại chưa đạt yêu cầu nhiệm vụ, dẫn đến kết luận sức khỏe cho một số công dân thiếu chính xác, nhất là đối với những công dân không hợp tác với cán bộ y tế trong quá trình khám, cố tình làm sai lệch tình trạng sức khỏe của bản thân nhằm né tránh NVQS. Một số công dân sau khi tốt nghiệp tại các trường trung cấp, cao đẳng, đại học, cơ bản các trường không thực hiện giới thiệu di chuyển NVQS về nơi cư trú nên cơ quan quân sự địa phương không nắm được, khó khăn trong công tác đăng ký, quản lý nguồn sẵn sàng nhập ngũ. Lực lượng dân quân trên địa bàn huyện, chủ yếu ở vùng cao hoàn cảnh kinh tế gia đình còn nhiều khó khăn; nhiều đồng chí hay đi làm ăn xa ngoài địa bàn do đó có ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng và tính sẵn sàng huy động thực hiện nhiệm vụ tại địa phương.   

Để tiếp tục làm tốt công tác tuyển quân và huấn luyện dân quân tự vệ, trong thời gian tới huyện Văn Bàn đề ra một số giải pháp sau: Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương, sự giám sát thường xuyên của HĐND, các Ban HĐND, các Tổ đại biểu HĐND huyện trong công tác quản lý Nhà nước đối với công tác tuyển quân, huấn luyện dân quân tự vệ. Chỉ đạo làm tốt công tác giáo dục, tuyên truyền phổ biến luật sát với điều kiện thực tế ở từng địa phương, từng vùng dân tộc tạo sự chuyển biến toàn diện cả về nhận thức và trách nhiệm của đội ngũ cán bộ các cấp; nâng cao hiệu quả hoạt động của các thành viên Hội đồng NVQS, Hội đồng GDQP&AN các cấp trong tổ chức thực hiện các quy định của Luật NVQS và Luật DQTV tại địa phương. Tiếp tục chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện các quy định của Luật NVQS, Luật DQTV, đặc biệt là công tác đăng ký, quản lý chặt chẽ cả về số lượng và chất lượng công dân trong độ tuổi sẵn sàng nhập ngũ và tham gia nghĩa vụ DQTV; thực hiện nhiệm vụ tuyển quân bảo đảm công bằng, chặt chẽ, đúng luật. Nêu cao vai trò, trách nhiệm của cán bộ chủ chốt các cơ quan, tổ chức ở cơ sở xã, thị trấn trong việc củng cố xây dựng lực lượng DQTV theo đúng quy định, triển khai tập huấn, huấn luyện, hoạt động và bảo đảm kịp thời chế độ chính sách. Thực hiện tốt công tác quy hoạch, tạo nguồn, tuyển dụng cán bộ Ban Chỉ huy quân sự xã, thị trấn theo quy định. Chú trọng công tác kiểm tra, giám sát công tác quốc phòng, quân sự địa phương, công tác dân quân tự vệ, công tác tuyển quân trên địa bàn để nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước về dân quân tự vệ và nghĩa vụ quân sự. Có biện pháp xử lý nghiêm đối với các công dân trốn tránh nghĩa vụ quân sự, trốn tránh không tham gia dân quân tự vệ. Thực hiện tốt quy chế phối hợp của dân quân tự vệ với lực lượng Công an và các cơ quan liên quan trong tuần tra, canh gác bảo vệ mục tiêu, địa bàn trọng điểm. Tuyên truyền vận động nhân dân bảo vệ an toàn các công trình quốc phòng trên địa bàn. Chú trọng và làm tốt công tác tuyển quân chính là góp phần xây dựng lực lượng thường trực của quân đội cũng như lực lượng dự bị động viên của địa phương hùng hậu, cơ sở chính trị vững mạnh, củng cố lực lượng vũ trang địa phương đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới; giữ vững an ninh trật tự, an toàn xã hội, chủ quyền biên giới quốc gia, làm cơ sở và nền tảng vững chắc cho mục tiêu phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội tại địa phương.                                                                 

Trịnh Minh Tuấn

                                                   Phó Trưởng Ban Pháp chế HĐND tỉnh