Trên cơ sở quy định của pháp luật, các cấp, các ngành và địa phương đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện công tác cấp GCN lần đầu, chuyển mục đích sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn tỉnh; UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, điều hành liên quan đến công tác quản lý đất đai, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân thực hiện các quyền và nghĩa vụ đối với đất đai được nhà nước giao quản lý, sử dụng theo quy định. Căn cứ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt, UBND các huyện, thị xã, thành phố đã ban hành các văn bản có liên quan để triển khai thực hiện cơ bản đáp ứng nhu cầu của hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn. Công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về đất đai được các cơ quan, đơn vị triển khai thực hiện bằng nhiều hình thức khác nhau, cơ bản đã mang lại hiệu quả trong quá trình tổ chức thực hiện các chính sách bồi thường, hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất, cấp GCNQSD đất trên địa bàn tỉnh. Công tác cải cách thủ tục hành chính, thanh tra, kiểm tra công vụ; tiếp công dân và giải quyết đơn kiến nghị, khiếu nại, tố cáo được quan tâm triển khai thực hiện, bảo đảm an ninh trật tự, góp phần thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. Kết quả thực hiện việc cấp GCN lần đầu và chuyển mục đích sử dụng đối với hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2022 - 2024, cụ thể: Toàn tỉnh đã tiếp nhận 10.365 hồ sơ cấp GCN lần đầu, trong đó: Trả lại 1.924 hồ sơ; đã giải quyết 8.441 hồ sơ, qua đó đã cấp 8.550 GCN với tổng diện tích 4.077.110,9 m²; tiếp nhận 3.221 hồ sơ đề nghị chuyển mục đích sử dụng đất, trong đó: Trả lại 527 hồ sơ; đã giải quyết 2.694 hồ sơ, qua đó đã thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất cho 2.621 hộ gia đình, cá nhân với tổng diện tích 1.119.312,55 m². Tổng thu ngân sách nhà nước 1.611,7 tỷ đồng (thu từ cấp GCN lần đầu 226,7 tỷ đồng; chuyển mục đích sử dụng đất 1.385 tỷ đồng).

Thường trực HĐND tỉnh giám sát tại địa phương

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, Đoàn giám sát của HĐND tỉnh thấy còn một số tồn tại, hạn chế trong công tác cấp GCN lần đầu và chuyển mục đích sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn tỉnh như: Còn nhiều hồ sơ quá hạn giải quyết liên quan đến công tác cấp GCN lần đầu và chuyển mục đích sử dụng đất; thành phố, thị xã và một số huyện có khối lượng hồ sơ lớn, đội ngũ công chức, viên chức thực hiện công việc này còn thiếu; công tác chỉ đạo của người đứng đầu (hoặc cấp phó phụ trách lĩnh vực) ở một số đơn vị, địa phương chưa thực sự quyết liệt (nhất là cấp huyện, cấp xã); năng lực chuyên môn, áp dụng các quy định pháp luật về đất đai của một bộ phận cán bộ, công chức còn hạn chế; chưa nêu cao tinh thần trách nhiệm, thực thi nhiệm vụ không hiệu quả, dẫn đến tham mưu, giải quyết thủ tục còn nhiều thiếu sót, lúng túng, chưa kịp thời; một số hộ gia đình, cá nhân tại các thôn đặc biệt khó khăn, đời sống kinh tế còn nhiều khó khăn, nên không có khả năng tài chính để thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định; dữ liệu địa chính, GCNQSD đất nông nghiệp đã cấp cho hộ gia đình, cá nhân không còn phù hợp với Luật Đất đai năm 2013, Luật Đất đai năm 2024, không phù hợp yêu cầu chuyển đổi số dữ liệu ngành tài nguyên và môi trường; việc giao rừng gắn với giao đất lâm nghiệp trước đây còn nhiều sai sót; bản đồ địa chính và bản đồ đất lâm nghiệp còn có sự chồng chéo ranh giới sử dụng đất giữa các tổ chức với đất của hộ gia đình, cá nhân; một số huyện chưa có cơ sở dữ liệu địa chính, các hồ sơ từ nhiều năm trước chưa được cập nhật, chỉnh lý biến động nên mất nhiều thời gian để tìm và tra cứu các lần biến động trước để cập nhật, chỉnh lý trước khi thực hiện thủ tục hành chính; nhiều trường hợp không có hồ sơ địa chính gốc; nhiều hộ, gia đình cá nhân làm nhà trên đất chưa phù hợp với mục đích sử dụng đất được giao; số vụ việc liên quan đến lĩnh vực đất đai phải đưa ra xét xử tại cơ quan Tòa án còn nhiều, trong đó có nhiều vụ TAND chấp nhận yêu cầu khởi kiện của người dân liên quan đến việc UBND cấp huyện không thực hiện việc cấp GCN lần đầu, cấp tái định cư, chuyển mục đích sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân...

Để nâng cao hiệu quả công tác cấp GCN lần đầu và chuyển mục đích sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân, đồng thời giải quyết dứt điểm các hồ sơ đã quá hạn giải quyết liên quan đến lĩnh vực đất đai trong thời gian tới, Đoàn giám sát của HĐND tỉnh đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo sở, ngành chuyên môn, đơn vị, địa phương: Tập trung giải quyết các hồ sơ liên quan đến lĩnh vực đất đai, nhất là các hồ sơ về cấp GCN lần đầu và chuyển mục đích sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân bảo đảm đúng thời gian quy định; có giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với hộ gia đình, cá nhân đã làm nhà trên đất chưa phù hợp với mục đích sử dụng đất được giao, đã sinh sống nhiều năm nhằm hạn đơn thư khiếu nại, khiếu kiện kéo dài, vượt cấp…; khẩn trương rà soát, phân loại, thống kê các diện tích đất được giao, cho thuê để sử dụng; diện tích đất đang sử dụng; diện tích đất được giao để quản lý chưa đăng ký; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra công tác quản lý nhà nước về đất đai, việc thực hiện trình tự, thủ tục đăng ký, cấp GCN lần đầu, chuyển mục đích sử dụng đất tại các địa phương; nâng cao trách nhiệm người đứng đầu, xử lý nghiêm cán bộ lãnh đạo, công chức, viên chức thiếu trách nhiệm trong việc, gây phiền hà đối với Nhân dân trong giải quyết thủ tục hành chính; tăng cường đào tạo cán bộ chuyên môn về pháp luật đất đai và kỹ năng xử lý hồ sơ hành chính. Kiểm tra, rà soát, đánh giá chính xác hiện trạng đất nông, lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh; có kế hoạch, lộ trình giải quyết dứt điểm tình trạng chồng chéo ranh giới sử dụng đất giữa các tổ chức với đất của hộ gia đình, cá nhân; bố trí kinh phí để tổ chức đo đạc bản đồ địa chính làm cơ sở để giao đất, cho thuê đất, cấp GCNQSD đất cho Nhân dân; cấp kinh phí để thực hiện việc cập nhật, chỉnh lý tập trung hồ sơ địa chính hằng năm do các biến động về đất đai trên địa bàn tỉnh. Tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu tài nguyên và môi trường, kết nối liên thông, tích hợp dữ liệu với cơ sở dữ liệu quốc gia, đảm bảo cung cấp dữ liệu trực tuyến cho các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân theo quy định qua Cổng Dịch vụ công quốc gia; Cổng dữ liệu và Cổng dữ liệu mở ngành tài nguyên và môi trường; cung cấp dữ liệu trực tiếp… phục vụ công tác quản lý nhà nước, hoạch định chính sách, chỉ đạo, điều hành, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh - quốc phòng và nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp, cộng đồng. Cục Thuế khu vực VIII chỉ đạo các Chi cục Thuế tăng cường phối hợp chặt chẽ với cơ quan, đơn vị liên quan, hướng dẫn người dân kê khai, đăng ký thuế, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ theo quy định ngay từ giai đoạn tiếp nhận, xử lý hồ sơ và thông báo việc nghĩa vụ tài chính cho người thực hiện nghĩa vụ tài chính đúng quy định; kịp thời thông báo, đôn đốc người sử dụng đất thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước đúng thời hạn theo thông báo của cơ quan thuế.

Thanh Trúc