Qua khảo sát thực tế cho thấy, giai đoạn từ 2013 -2023, thông qua các chương trình, chính sách ưu đãi về nhà ở của Trung ương, của tỉnh và nguồn xã hội hoá, toàn tỉnh đã hỗ trợ 2.966 hộ người có công, trong đó làm mới 1.496 hộ và sửa chữa 1.470 hộ. Tính đến nay, tại các huyện, thị xã, thành phố, vẫn còn 413 hộ gia đình người có công, thân nhân liệt sĩ có khó khăn về nhà ở cần được hỗ trợ, trong đó nhu cầu làm mới 140 hộ, sửa chữa là 273 hộ. Đối với hộ nghèo và cận nghèo, giai đoạn 2021-2023 đã hỗ trợ làm nhà ở được 3.336 hộ. Trong đó, nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững hỗ trợ 1.292 nhà gồm làm mới 739 nhà và sửa chữa 553 nhà; nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia 1719 hỗ trợ làm mới 141 nhà; nguồn vốn huy động khác hỗ trợ làm 1.903 nhà. Tính đến tháng 8/2024, theo số liệu rà soát của UBND các huyện, thị xã, thành phố về hộ người có công với cách mạng, hộ thân nhân liệt sĩ, hộ nghèo và hộ cận nghèo trên địa bàn toàn tỉnh giai đoạn 2024-2025 vẫn còn tổng số 9.238 hộ có nhà tạm, nhà dột nát cần được hỗ trợ về nhà ở, trong đó số hộ có đất không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất là 1.011 hộ. Như vậy, số hộ đủ điều kiện cần được hỗ trợ về nhà ở là 8.227 nhà. Do đó, tổng số hộ cần hỗ trợ làm nhà toàn tỉnh là 8.227 hộ với 8.227 nhà (nhu cầu hỗ trợ làm mới là 4.886 nhà, nâng cấp sửa chữa là 3.341 nhà). Trong đó, số nhà đã cân đối được nguồn lực đầu tư thuộc kế hoạch trung hạn các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2024-2025 là 3.971 nhà; số nhà chưa cân đối được nguồn lực là 4.256 nhà. Vấn đề đang được đặt ra ở đây không chỉ dừng lại ở việc cân đối nguồn lực hỗ trợ làm mới hoặc sửa chữa nhà ở ổn định, an toàn mà 8.227 hộ gia đình người có công, thân nhân liệt sĩ và hộ nghèo, cận nghèo còn khó khăn về nhà ở vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Nguyên nhân chủ yếu do các hộ gia đình gặp khó khăn về kinh tế, không có điều kiện để chi trả kinh phí trích đo địa chính phục vụ công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở.

Thường trực, lãnh đạo các Ban HĐND tỉnh khảo sát chính sách hỗ trợ hộ nghèo tại huyện Mường Khương

Để đạt được mục tiêu xoá nhà tạm, nhà dột nát cho người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ, hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bản tỉnh, kịp thời động viên tinh thần đối với người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ nói riêng, hộ nghèo và hộ cận nghèo nói chung, thể hiện truyền thống “Đền ơn đáp nghĩa” và “Lá lành đùm lá rách: của dân tộc ta. Phấn đấu hết năm 2025 các hộ người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ, hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bản tỉnh có khó khăn về nhà ở đều được hỗ trợ xây mới hoặc sửa chữa nhà ở theo tiêu chuẩn kỹ thuật của cơ quan quản lý nhà nước. Đồng thời với việc hỗ trợ xây mới, sửa chữa nhà ở là việc quy định chính sách hỗ trợ kinh phí trích đo địa chính hoặc chỉnh lý thửa đất phục vụ công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất góp phần bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các đối tượng ưu tiên, thể hiện sự quan tâm, chính sách ưu đãi của Nhà nước đối với những người có công với cách mạng, hộ nghèo và cận nghèo.

Tại Kỳ họp thứ 21 (Kỳ họp giải quyết công việc phát sinh) HĐND tỉnh Lào Cai đã xem xét ban hành chính sách hỗ trợ về nhà ở cho hộ người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ và hộ nghèo, cận nghèo, gồm một số nội dung chủ yếu như: Quy định chính sách hỗ trợ trích đo địa chính thửa đất, hỗ trợ về nhà ở cho hộ người có công với cách mạng, hộ thân nhân liệt sĩ, hộ nghèo và hộ cận nghèo trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2024-2025. Hộ gia đình người có công với cách mạng, hộ thân nhân liệt sĩ sẽ được hỗ trợ nhà ở bao gồm: Người hoạt động cách mạng trước ngày 01/01/1945; Người hoạt động cách mạng từ ngày 01/01/1945 đến ngày khởi nghĩa tháng Tám năm 1945; Bà mẹ Việt Nam anh hùng; Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; Anh hùng Lao động trong thời kỳ kháng chiến; Thương binh, bao gồm cả thương binh loại B được công nhận trước ngày 31/12/1993; người hưởng chính sách như thương binh; Bệnh binh; người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học; người hoạt động cách mạng, kháng chiến, bảo vệ Tổ quốc, làm nghĩa vụ quốc tế bị địch bắt tù, đày; người hoạt động kháng chiến giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc, làm nghĩa vụ quốc tế; người có công giúp đỡ cách mạng; thân nhân liệt sĩ (trừ những hộ gia đình đã được hỗ trợ theo các nguồn vốn: Quyết định số 22/2013/QĐ-TTg ngày 26/4/2013 của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở; Quyết định số 90/QĐ-TTg ngày 18/01/2022, Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ). Hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều áp dụng cho giai đoạn 2021-2025 được quy định tại Nghị định số 07/2021/NĐ-CP ngày 27/01/2021 của Chính phủ về quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025; có tên trong danh sách hộ nghèo, hộ cận nghèo được phê duyệt theo quy định, do UBND cấp xã quản lý tại thời điểm Nghị quyết có hiệu lực thi hành (trừ những hộ gia đình đã được hỗ trợ bằng các nguồn vốn: Quyết định số 90/QĐ-TTg ngày 18/01/2022, Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ). Mức hỗ trợ: Trích đo địa chính thửa đất, hỗ trợ không quá 01 triệu đồng/01 thửa đất/01 hộ gia đình; hộ gia đình người có công với cách mạng, hộ thân nhân liệt sĩ: Hỗ trợ xây mới 60 triệu đồng/01 hộ gia đình; hỗ trợ sửa chữa 30 triệu đồng/01 hộ gia đình; hộ nghèo, hộ cận nghèo: Hỗ trợ xây mới 44 triệu đồng/01 hộ gia đình; Hỗ trợ sửa chữa 22 triệu đồng/01 hộ gia đình. Kinh phí từ ngân sách tỉnh, bao gồm cả nguồn ngân sách Trung ương bổ sung có mục tiêu cho ngân sách tỉnh (nếu có) và các nguồn vốn hợp pháp khác theo quy định.

Mặc dù mức hỗ trợ về nhà ở cho hộ người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ và hộ nghèo, cận nghèo chưa đáp ứng được nhu cầu mong muốn, song cũng thể hiện sự quan tâm, chính sách ưu đãi của Nhà nước đối với những người có công với cách mạng, hộ nghèo và cận nghèo trên địa bàn toàn tỉnh. Nghị quyết sớm có hiệu lực để tỉnh Lào Cai sẽ đạt mục tiêu phấn đấu trước tháng 9/2025 hoàn thành hỗ trợ xoá nhà tạm, nhà dột nát cho 100% hộ trên địa bàn toàn tỉnh.

Lưu Thị Hiên

Trưởng Ban Văn hóa- Xã hội HĐND tỉnh