Thực hiện Chương trình giám sát năm 2023, vừa qua Thường trực HĐND tỉnh triển khai giám sát chuyên đề việc chấp hành pháp luật trong công tác tạm giữ, tạm giam; thi hành án phạt tù có thời hạn, chung thân và tử hình trên địa bàn tỉnh. Qua giám sát cho thấy, Công an tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị bố trí bộ phận chuyên trách, phân công cán bộ, chiến sĩ thực hiện nhiệm vụ thi hành tạm giữ, tạm giam; thi hành án hình sự (sau đây viết tắt là THAHS) đảm báo đúng quy định; chỉ đạo triển khai các văn bản của Trung ương, đồng thời ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, chỉ đạo nghiệp vụ cho các đơn vị trực thuộc; thực hiện nghiêm túc việc sơ kết, tổng kết và chế độ thống kê, báo cáo theo đúng quy định. Cơ quan Công an, Kiểm sát, Tòa án cấp tỉnh đã tổ chức nhiều đoàn kiểm tra, kiểm sát tại các đơn vị cấp huyện thuộc cấp mình quản lý, từ đó kịp thời phát hiện và chấn chỉnh các thiếu sót, tồn tại, hạn chế trong việc thực hiện chức năng nhiệm vụ, từng bước nâng cao hiệu quả hoạt động. Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về tạm giữ, tạm giam và THAHS cũng được các đơn vị quan tâm, góp phần nâng cao nhận thức, năng lực của cán bộ, chiến sĩ, tăng cường hiểu biết pháp luật và ý thức chấp hành pháp luật của quần chúng Nhân dân và người bị tạm giữ, tạm giam, can phạm nhân đang chấp hành án. Từ 01/01/2020 đến 31/8/2023, Cơ quan Công an đã thực hiện nghiêm túc việc tiếp nhận quyết định thi hành án của TAND các cấp; đã tiếp nhận và hoàn tất thủ tục, hồ sơ và lập danh sách đề nghị đưa 1.904 người bị kết án phạt tù đi chấp hành án. Tính đến hết tháng 8/2023, Trại tạm giam Công an tỉnh và 09 Nhà tạm giữ Công an cấp huyện đang quản lý 534 người, trong đó: Tạm giữ 13 người, tạm giam 340 người, người bị kết án tử hình 121 người, phạm nhân 60 người. Các cơ sở giam, giữ can phạm nhân đã thực hiện đầy đủ, đúng quy định về chế độ ăn, ở, mặc, sinh hoạt, chăm sóc y tế, khám chữa bệnh... Trại tạm giam cũng tổ chức giáo dục pháp luật, giáo dục công dân, phổ biến thông tin thời sự, chính sách và tổ chức các hoạt động thể dục, thể thao cho phạm nhân; định kỳ kiểm điểm đánh giá kết quả rèn luyện, lao động của phạm nhân để xếp loại thi đua; khen thưởng đối với những cá nhân và tổ đội có thành tích xuất sắc và kỷ luật đối với những trường hợp vi phạm nội quy cơ sở giam giữ. Cơ quan THAHS Công an tỉnh đã ra quyết định truy nã đối với 12 đối tượng, thanh loại 07 đối tượng; hiện đang quản lý 14 hồ sơ đối tượng truy nã. Công tác trích xuất phạm nhân và cấp giấy chứng nhận chấp hành xong hình phạt được thực hiện nghiêm túc. Đối với TAND hai cấp đã thực nghiêm túc đối với các bản án, quyết định đã có hiệu lực đều được ra quyết định thi hành án đối với người bị kết án theo đúng quy định, không có trường hợp nào để quá hạn luật định. Thực hiện tốt công tác theo dõi, đưa phạm nhân đi thi hành án; lập hồ sơ thi hành án đối với từng bị án, các loại sổ sách theo dõi công tác THAHS được mở đầy đủ, ghi chép rõ ràng, cụ thể đối với từng bị án. Việc chuyển giao bản án, quyết định thi hành án và tài liệu có liên quan cho cơ quan THAHS Công an cấp tỉnh, cấp huyện về cơ bản được thực hiện đầy đủ, đúng quy định đảm bảo cho việc đưa người bị kết án đi chấp hành hình phạt được nhanh chóng, thuận lợi; thông báo về việc tiếp nhận người bị kết án phạt tù đến nơi chấp hành án của các trại giam gửi đến đều được lưu vào hồ sơ THAHS để theo dõi đối với từng bị án... Trong kỳ, Tòa án hai cấp đã ban hành 64 quyết định hoãn chấp hành án; 20 quyết định hủy quyết định hoãn chấp hành án và 09 quyết định đình chỉ thi hành án; TAND tỉnh đã xét miễn chấp hành phạt tù đố với 01 bị án, tha tù trước thời hạn có điều kiện 53 phạm nhân; xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù 126 phạm nhân. Công tác xét, đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện và việc xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù đối với phạm nhân được thực hiện thận trọng, chặt chẽ, công khai, minh bạch, đúng đối tượng, điều kiện theo quy định của pháp luật, bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Viện kiểm sát nhân dân tỉnh thường xuyên hướng dẫn, chỉ đạo, kiểm tra nghiệp vụ đối với Viện kiểm sát cấp huyện; thực hiện kiểm sát việc bắt, tạm giữ, tạm giam, THAHS, kịp thời phát hiện các vi phạm để kháng nghị, kiến nghị, yêu cầu các cơ quan nghiêm túc tiếp thu, khắc phục, sửa chữa, góp phần nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác kiểm sát; các kiến nghị, kháng nghị của Viện kiểm sát đều được các đơn vị tiếp thu, chấp nhận. Qua công tác kiểm sát đã ban hành kháng nghị, kết luận, kiến nghị yêu cầu khắc phục những thiếu sót, vi phạm. Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác quản lý tạm giữ, tạm giam; thi hành án phạt tù có thời hạn, chung thân và tử hình còn những hạn chế, khó khăn, vướng mắc như: Tại một số thời điểm các cơ sở giam giữ bị quá tải nên chưa thực hiện đúng chế độ ở đối với một số người bị tạm giữ, tạm giam theo quy định; cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật, phương tiện phục vụ công tác THAHS còn thiếu, chưa đáp ứng được yêu cầu; việc điều chuyển người đi chấp hành án còn chậm; cấp ủy, chính quyền địa phương một số nơi chưa nêu cao tinh thần, trách nhiệm trong công tác quản lý, giám sát, giáo dục người chấp hành án hình sự; còn tâm lý ỷ lại cho lực lượng Công an, coi đây là nhiệm vụ của ngành Công an; chưa có chế độ chính sách đối với người tham gia quản lý, giám sát, giáo dục người chấp hành án; còn có nhiều trường hợp trốn chấp hành án bằng cách mang thai liên tục, nhiều lần; TAND và VKSND tối cao chậm ban hành văn bản quy định các biểu mẫu về THAHS dẫn đến các tòa án ban hành các quyết định THAHS chưa thống nhất...

Ban Pháp chế HĐND tỉnh giám sát tại Công an thành phố Lào Cai

Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý tạm giữ, tạm giam; thi hành án phạt tù có thời hạn, chung thân và tử hình trên địa bàn tỉnh, Thường trực HĐND tỉnh kiến nghị: Đề nghị Quốc hội có ý kiến với các cơ quan chức năng thực hiện các quy định pháp luật về công tác thi hành án tử hình để sớm giảm bớt áp lực cho các cơ sở giam giữ và tránh lãng phí nguồn lực của Nhà nước; có hướng dẫn xử lý đối với các trường hợp cố tình trốn THAHS bằng cách mang thai và sinh con liên tục... TAND và VKSND tối cao chỉ đạo công tác xét xử các vụ án theo trình tự phúc thẩm đảm bảo thời gian theo quy định; sớm ban hành các biểu mẫu hướng dẫn đối với công tác THAHS phù hợp với các điều, khoản của Luật, Bộ luật... Bộ Công an bố trí kinh phí đầu tư xây dựng mới, sửa chữa, nâng cấp Trại tạm giam, nhà tạm giữ đã xuống cấp trên địa bàn tỉnh Lào Cai; bổ sung kinh phí sửa chữa, thay mới hệ thống kiểm soát an ninh và các vũ khí, trang thiết bị cần thiết cho lực lượng cán bộ, chiến sĩ thực hiện công tác tạm giữ, tạm giam, THAHS. UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương có nhà tạm giữ trên địa bàn thường xuyên giữ mối quan hệ phối hợp trong công tác đảm bảo an ninh, trật tự, an toàn trong quản lý can phạm nhân; chỉ đạo UBND ấp xã thực hiện quản lý người được hoãn thi hành án, tạm đình chỉ thi hành án; bố trí một phần kinh phí sửa chữa các hạng mục của cơ sở giam giữ đã xuống cấp; TAND tỉnh nghiên cứu thận trọng, đảm bảo chặt chẽ, chính xác trong các trường hợp hoãn chấp hành án, đình chỉ thi hành án, xét giảm thời hạn chấp hành án cải tạo không giam giữ, xét rút ngắn thời gian thử thách của án treo và xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù, đảm bảo có căn cứ và đúng pháp luật. Công an tỉnh tăng cường công tác kiểm tra, chỉ đạo, hướng dẫn nghiệp vụ để làm tốt công tác quản lý tạm giữ, tạm giam và THAHS đối với trại tạm giam, các nhà tạm giữ; nắm chắc diễn biến tư tưởng của người bị tạm giữ, tạm giam, phạm nhân, không để xảy ra các trường hợp gây rối, bỏ trốn, tự sát trong phạm vi quản lý. Thực hiện tốt công tác trích xuất, dẫn giải, bảo vệ phiên tòa, đảm bảo an toàn tuyệt đối trong mọi tình huống, phục vụ có hiệu quả công tác điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự. Viện kiểm sát tỉnh kiểm sát chặt chẽ về tạm giữ, tạm giam, THAHS đối với cơ quan THAHS, trại tạm giam, nhà tạm giữ nhằm hạn chế đến mức thấp nhất các vi phạm thuộc lĩnh vực này, đảm bảo mọi vi phạm đều được phát hiện và khắc phục, sửa chữa.

Thanh Trúc