Cũng có một số ý kiến cho rằng danh lam thắng cảnh là của thiên nhiên, gắn bó với người dân xung quanh từ lâu đời nên việc thu phí là không hợp lý. Tuy nhiên, để phát huy và nâng cao giá trị tự nhiên của danh lam thắng cảnh thì cần thiết phải có sự quản lý, tôn tạo và đầu tư thêm hạ tầng để đảm bảo điều kiện phục vụ du khách, vì vậy việc nhà nước quy định thu phí tham quan và nhà đầu tư bán vé tham quan là cần thiết, người dân từng bước phải được nâng cao nhận thức và tạo ý thức, thói quen trong việc đóng góp cho hoạt động bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa, danh lam thắng cảnh. 

Việc thu phí tham quan danh lam thắng cảnh là xu hướng chung của tất cả các địa phương, nhất là trong bối cảnh ngân sách nhà nước dành cho việc duy tu, tôn tạo các điểm danh lam thắng cảnh còn rất thiếu. Tuy nhiên, việc thu phí cũng phải được đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật, trong đó ngoài việc có phương án thu phí được cấp có thẩm quyền phê duyệt, thì tại các điểm thu phí phải đảm bảo các yêu cầu tối thiểu về hạ tầng dịch vụ như bến bãi, nhà chờ, nhà vệ sinh; về nhân lực quản lý, hướng dẫn, bán vé, cứu hộ cứu nạn…

Trên địa bàn tỉnh Lào Cai, Hội đồng nhân dân tỉnh đã ban hành nghị quyết số 06/2020/NQ-HĐND ngày 10 tháng 7 năm 2020 quy định về các loại phí, lệ phí thuộc thẩm quyền quyết định của Hội đồng nhân dân tỉnh Lào Cai, trong đó quy định mức thu phí tham quan tại một số danh lam thắng cảnh thuộc địa bàn thị xã Sa Pa. Trong quá trình triển khai thực hiện, có một số điểm như: Điểm du lịch thôn Sín Chải, điểm du lịch xã Tả Phìn, điểm du lịch Thung lũng Mường Hoa đã dừng thu phí từ tháng 8 năm 2021 do điều kiện hạ tầng đảm bảo cho công tác thu chưa phù hợp. Hiện nay chỉ còn một số điểm danh lam thắng cảnh đang thực hiện thu phí tham quan gồm: Điểm du lịch núi Hàm Rồng, điểm du lịch Thác Bạc, điểm du lịch Suối vàng - Thác tình yêu, điểm du lịch Rừng già, điểm du lịch leo núi Fan Si Pan.

Tại Kỳ họp thường lệ giữa năm 2024, Hội đồng nhân dân tỉnh Lào Cai đã ban hành Nghị quyết số 05/2024/NQ-HĐND, tiếp tục quy định mức thu phí tham quan đối với Đỉnh Fan Si Pan bằng cáp treo và Thác Cát Cát, đây là hai điểm danh lam thắng cảnh cấp tỉnh đã được Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai quyết định công nhận, hàng năm thu hút rất nhiều du khách tới tham quan. Trong đó, Đỉnh Fan Si Pan thuộc phạm vi quần thể khu du lịch Sun World Fansipan Legend đã được Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai giao cho tập đoàn Sun Group đầu tư; Thác Cát Cát thuộc phạm vi quần thể khu du lịch Cát Cát đã được Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai giao cho Công ty TNHH Một thành viên Du lịch Cát Cát đầu tư. Các nhà đầu tư đã xây dựng nhiều hạng mục hạ tầng dịch vụ, góp phần nâng giá trị tự nhiên của các điểm danh lam thắng cảnh này. Việc Hội đồng nhân dân tỉnh quy định mức thu phí tham quan tại những điểm này là đúng quy định của pháp luật và rất cần thiết để huy động nguồn thu cho ngân sách nhà nước, có nguồn cân đối cho đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng; cho tuyên truyền, quảng bá; đảm bảo an ninh trật tự và quản lý hoạt động văn hóa, du lịch trên địa bàn.

Mức thu phí tham quan Đỉnh Fan si pan và Thác Cát Cát quy định tại Nghị quyết số 05/2024/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân tỉnh Lào Cai là 10.000 đồng/người/lần đối với người lớn, 5.000 đồng/người/lần đối với trẻ em. Cơ quan thu phí là Ban Quản lý phát triển Du lịch và Di tích thị xã Sa Pa. Để có có thời gian cho các cơ quan chuẩn bị điều kiện phục vụ công tác thu, đồng thời để tuyên truyền, phổ biến chính sách thu phí của nhà nước đến người dân, tại Nghị quyết số 05/2024/NQ-HĐND quy định thời điểm thực hiện thu phí tham quan tại Đỉnh Fansipan và Thác Cát Cát là từ ngày 01 tháng 01 năm 2025.

Với mức thu tương đối thấp so với các điểm danh lam thắng cảnh khác trên địa bàn tỉnh, sau khi Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh được ban hành, được tuyên truyền, phổ biến qua các phương tiện truyền thông, chắc chắn người dân, du khách sẽ nắm được chủ trương, chính sách thu phí của tỉnh và thực hiện nộp phí khi tham quan. Tuy nhiên đối với hai điểm tham quan này, rất cần có sự đồng thuận của các doanh nghiệp đang quản lý điểm du lịch Cáp treo Fan Si Pan và khu du lịch Cát Cát. Khi có sự đồng thuận của các doanh nghiệp, có sự phối hợp giữa đơn vị đầu tư với cơ quan được giao nhiệm vụ thu phí để bố trí địa điểm thu phí thì việc thu phí sẽ thuận lợi, dễ dàng hơn. Nếu các doanh nghiệp đảm nhận luôn việc thu phí tham quan cùng với việc bán vé dịch vụ của doanh nghiệp thì càng thuận lợi hơn nữa vì khi đó sẽ tiết kiệm được nhân lực thu phí và dễ dàng kiểm soát công tác thu.

Vậy nhưng thực tế đến nay chỉ có Công ty TNHH Một thành viên Du lịch Cát Cát cơ bản đã đồng thuận với chủ trương thu phí tham quan Thác Cát Cát và sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ là đơn vị thu nếu được cấp có thẩm quyền giao, còn Công ty  TNHH dịch vụ du lịch Cáp treo Fansipan chưa đồng thuận với chủ trương thu phí tham quan đỉnh Fan Si Pan bằng cáp treo, vì vậy đơn vị thu phí tại cả hai điểm này tạm thời được giao cho Ban Quản lý phát triển Du lịch và di tích thị xã Sa Pa thực hiện.

Trong thời gian từ nay cho đến thời điểm bắt đầu thực hiện thu phí tham quan tại Đỉnh Fan Si Pan bằng cáp treo và Thác Cát Cát, hy vọng các cấp, các ngành của tỉnh Lào Cai có thể tiếp tục trao đổi với các nhà đầu tư để có sự đồng thuận, phối hợp, đảm bảo việc thu phí tham quan danh lam thắng cảnh trên địa bàn được triển khai đúng quy định của pháp luật, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa nhà nước, nhà đầu tư và người dân trong việc quản lý, bảo vệ và sử dụng danh lam thắng cảnh tại địa phương.

Ngụy Phí Kiều Vân

Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh