Qua giám sát cho thấy, Công an và Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện  thực hiện tốt công tác tiếp nhận, phân loại, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, đảm bảo xử lý vụ việc triệt để, thống nhất, không oan sai hoặc bỏ lọt tội phạm. Thông qua quá trình giải quyết nguồn tin về tội phạm, lực lượng Công an và VKSND các cấp đã chủ động, tích cực tham mưu, kiến nghị với cấp ủy, chính quyền địa phương áp dụng biện pháp phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật, góp phần tăng cường công tác tuyên truyền pháp luật, nâng cao nhận thức của nhân dân trong công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật. Đối với những vụ việc phức tạp, nghiêm trọng, dư luận xã hội quan tâm, Cơ quan điều tra hai cấp đã chủ động phối hợp với VKSND cùng cấp họp, đánh giá chứng cứ và thống nhất hướng giải quyết, đảm bảo vụ việc giải quyết nhanh chóng, kịp thời, đúng quy định. Từ ngày 01/01/2020 đến 31/8/2022, Cơ quan điều tra cấp tỉnh, cấp huyện đã tiếp nhận 1.641 tin tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố thuộc thẩm quyền, trong đó: Tố giác về tội phạm 468 tin; tin báo về tội phạm 1.156 tin; kiến nghị khởi tố 17 tin. Đã giải quyết 1.555/1.641 tin, đạt 94,8 %. Việc tạm đình chỉ, đình chỉ điều tra của cơ quan điều tra cơ bản đảm bảo đúng quy định, trong kỳ giám sát không có trường hợp nào phải bồi thường oan, sai. Cơ quan điều tra và VKSND thường xuyên theo dõi, kiểm tra, kiểm sát để thu thập, bổ sung các chứng cứ, tài liệu… khi có đủ cơ sở, điều kiện thì tiến hành phục hồi điều tra vụ án. VKSND hai cấp đã kiểm sát chặt chẽ việc tiếp nhận, giải quyết tin báo, tố giác về tội phạm đảm bảo đúng quy định, tránh oan sai hoặc bỏ lọt tội phạm, qua đó đã kiểm sát việc thụ lý, giải quyết đối với Cơ quan điều tra 1.641/1.641 tin báo, đạt tỷ lệ 100%; kịp thời ban hành 1.241 yêu cầu kiểm tra, xác minh, giải quyết khó khăn, vướng mắc trong quá trình giải quyết nguồn tin về tội phạm; đã tiến hành 46 cuộc kiểm sát trực tiếp công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố và ban hành 34 kiến nghị yêu cầu khắc phục vi phạm đối với Cơ quan điều tra; 51 kiến nghị phòng ngừa vi phạm pháp luật đối với cơ quan hữu quan. Công tác phối hợp giữa các ngành chức năng trong quá trình tiếp nhận và giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm cơ bản chặt chẽ, đáp ứng yêu cầu công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm. Tỷ lệ giải quyết tin báo tội phạm đạt kết quả cao, chất lượng giải quyết ngày càng được nâng lên, góp phần quan trọng vào việc giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh, củng cố niềm tin của quần chúng nhân dân vào chính quyền địa phương.

Ban Pháp chế HĐND tỉnh giám sát tại Công an và Viện kiểm sát nhân dân huyện, thành phố

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; việc tạm đình chỉ còn một số khó khăn, hạn chế đó là: Một số tin báo, tố giác tội phạm có nhiều tình tiết phức tạp, để xác định dấu hiệu tội phạm cần thời gian dài (chờ kết quả định giá tài sản, kết quả giám định thương tích bị hại, kết quả tương trợ tư pháp…), Luật quy định thời hạn xác minh ban đầu để xác định dấu hiệu tội phạm để đưa vào hệ thống nguồn tin tố giác, tin báo về tội phạm là 03 ngày kể từ ngày tiếp nhận. Thực tế trong 03 ngày chưa thể xác định được vụ việc có dấu hiệu tội phạm hay không do thiếu tài liệu, chứng cứ hoặc người bị tố giác không có mặt tại địa phương, chưa xác định được hiện nay họ đang ở đâu… Việc thực hiện các quy định về tiếp nhận nguồn tin về tội phạm và chuyển nguồn tin của Công an xã có lúc, có việc còn hạn chế; phân loại chưa chính xác; chuyển hồ sơ, tài liệu lên Cơ quan điều tra Công an cấp huyện còn chậm... Một vài đơn vị chưa tuân thủ quy định về thời gian phân loại, chuyển tố giác, tin báo về tội phạm đến Cơ quan điều tra có thẩm quyền; công tác phối hợp của Viện Kiểm sát nhân với Cơ quan điều tra có lúc, có nơi chưa được thường xuyên, nên phần nào cũng ảnh hưởng đến chất lượng giải quyết các tin báo, tố giác về tội phạm. Một số cơ quan hữu quan chậm cung cấp thông tin cho Cơ quan điều tra đề nghị có liên quan đến việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố. Kinh phí điều tra được cấp còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu thực hiện kế hoạch điều tra, xác minh.

Để nâng cao hiệu quả trong công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố trong thời gian tới, Đoàn giám sát của Ban Pháp chế HĐND tỉnh đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và Bộ Công an nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung quy định về thời hạn giải quyết đối với một số loại tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố có tính chất phức tạp; có văn bản hướng dẫn cụ thể quy định về căn cứ để gia hạn thời hạn kiểm tra xác minh tin báo, tố giác về tội phạm và kiến nghị khởi tố. Đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương, cơ quan, đơn vị trên địa bàn thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, vận động quần chúng nhân dân tích cực tham gia đấu tranh phòng, chống tội phạm, phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc..., trong đó có đề cao trách nhiệm tố giác tội phạm; đồng thời áp dụng các biện bảo đảm an toàn cho người tố giác, báo tin. Hỗ trợ cơ sở vật chất, bổ sung kinh phí hàng năm nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho ngành Công an, VKSND... đáp ứng yêu cầu công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm trong tình hình mới. Đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân và Công an tỉnh tiếp tục quan tâm quán triệt, nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ, điều tra viên, kiểm sát viên về mục đích, ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố theo quy định của pháp luật để đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ được giao. Lãnh, chỉ đạo các đơn vị tăng cường theo dõi, kiểm tra nhằm nâng cao trách nhiệm, kỹ năng nghiệp vụ của điều tra viên, kiểm sát viên; thực hiện nghiêm túc các quy định về tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; kịp thời phát hiện những thiếu sót, tồn tại, vướng mắc để khắc phục. Tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa Viện Kiểm sát nhân dân với Cơ quan điều tra cùng cấp, đảm bảo mọi hoạt động của Cơ quan điều tra trong quá trình giải quyết tin báo đều được kiểm sát chặt chẽ, đúng quy định. Chỉ đạo Công an cấp xã quan tâm công tác quản lý địa bàn, tuần tra kiểm soát, xử lý các đối tượng vi phạm pháp luật; thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật về tiếp nhận, xử lý tố giác, tin báo về tội phạm đúng quy định. Đề nghi HĐND, UBND cấp huyện chú trọng công tác giám sát đối với lĩnh vực tư pháp, trong đó có công tác giám sát việc chấp hành các quy định của pháp luật về giải quyết tố giác, tin báo tội phạm, kiến nghị khởi tố trên địa bàn; UBND cấp huyện quan tâm bố trí ngân sách hỗ trợ cho VKSND, Công an đóng trên địa bàn nhằm phục vụ công tác đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội./.

Thanh Trúc